بوقلمون یکی از ماکیان پرطرفدار و پرفروش در ایران به شمار می‌رود. گوشت این پرنده به دلایل گوناگون مفید و پرفروش است. گوشت سینه بوقلمون یکی از کم چرب‌ترین گوشت‌های موجود در بازار است که پروتئین بسیار بالا و چربی و کلسترول بسیار کمی دارد. پرورش بوقلمون در ایران نیز در سال‌های گذشته رونق خوبی گرفته و سودآوری خوبی دارد. پیشگیری از بیماری‌های شایع در این پرنده، برای افزایش سوددهی و نیز بالا بردن کیفیت تولید اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله قصد داریم تا درباره بیماری های بوقلمون و راه‌های پیشگیری و درمان آن‌ها صحبت کنیم و ببینیم این بیماری‌ها می‌توانند باعث چه عوارضی در این پرندگان شوند.
شایع‌ترین بیماری های بوقلمون چیست؟
با این که بوقلمون در ذات خود پرنده سالم و مقاومی به شمار می‌رود اما بیماری‌های خاص این پرنده نیز کم نیستند. برخی از بیماری‌ها شایع‌تر هستند و می‌توانند در سطح گسترده‌ای در یک گله پخش شوند و برخی دیگر کمتر اتفاق می‌افتند. در ادامه این بیماری‌ها را بررسی میکنیم:
1. کرم بوقلمون
دو گروه از کرم‌ها وجود دارند که سلامتی بوقلمون را تحت تأثیر قرار می‌دهند. کرم‌های «گیپ» که نادر هستند و در نای پرنده زندگی می‌کنند و باعث سخت نفس کشیدن پرنده می‌شوند و کرم‌های روده. سه گونه کرم روده وجود دارد به نام‌های Capillaria، Ascaridia و Heterakis نیز وجود دارند که می‌توانند باعث بیماری بوقلمون‌ها شوند.
کاپیلاریا کوچکترین این کرم ها است که تا 2.5 سانتی متر طول داشته و می‌توانند در هر قسمت از دستگاه گوارش بوقلمون از معده تا روده زندگی کنند. این کرم‌ها مضرترین کرم‌های روده در این پرندگان هستند.
بیشتر بخوانید: پرورش بوقلمون یا بلدرچین + [ کدام صرفه بیشتری دارد؟ ]
علائم دچار شدن بوقلمون‌ها به این نوع بیماری عبارت است از:
- کاهش وزن
- بی حالی
- عدم تولید تخم
- اسهال خفیف
برای درمان این بیماری از داروهای ضد کرم که در بازار موجود است استفاده می‌شود که باید به مدت یک هفته به صورت روزانه همراه با خوراک داده شود.
2. سر سیاه یا هیستومونیازیس
سر سیاه توسط یک انگل تک سلولی به نام Histomonas Meleagridis ایجاد می‌شود و یکی از شایع‌ترین بیماری های بوقلمون به شمار می‌رود. بیماری سرسیاه توسط کرم نسبتاً بی ضرری با نام Heterakis ایجاد می‌شود. سرسیاه جوجه‌ها، مرغ و بوقلمون‌ها را درگیر می‌کند اما بوقلمون‌ها و برخی نژادهای مرغ، نسبت به جوجه‌ها در برابر عفونت آسیب پذیرتر هستند. این بیماری باعث التهاب و اسهال می‌شود و سپس انگل از طریق شکم به کبد مهاجرت می‌کند و در نتیجه انگل به داخل کبد نفوذ می‌کند. این موضوع باعث آسیب شدید به اندام‌های بوقلمون و معمولاً مرگ می‌شود. تنها راه برای تشخیص صحیح این بیماری، نمونه برداری است.
علائم این بیماری عبارت است از:
- کسالت و بی‌حالی
- اسهال زرد روشن
- در موارد بسیار استثنایی، سر پرندگان سیاه رنگ می شود.
- مرگ ناگهانی
پیشگیری از این بیماری، به وسیله داروهای ضد کرم انجام می‌شود که باید به صورت مرتب به پرندگان همراه با غذا داده شود. به علاوه قرنطینه پرندگان جدید وارد شده به گله و نیز دور نگاه داشتن این پرندگان از عوامل خارجی مانند پرندگان وحشی و یا حیوانات موذی ضروری است.
3. کوکسیدیوز
یکی دیگر از شایع‌ترین بیماری های بوقلمون کوکسیدیوز است. بیماری کوکسیدیوز توسط یک انگل تک سلولی در بدن بوقلمون ایجاد می‌شود که برای تولید مثل وارد سلول‌های روده بوقلمون می‌گردد. این انگل سلول‌های دیواره روده را از بین می برد که منجر به آسیب به این قسمت از بدن پرنده می‌شود. این آسیب توانایی روده را برای جذب مواد مغذی کاهش می‌دهد که منجر به کاهش وزن و اسهال می‌شود. روده آسیب دیده به باکتری‌های مضر اجازه تولید مثل می‌دهد و باعث اسهال باکتریایی ثانویه می‌شود و در موارد شدید می‌تواند وارد خون شده و باعث مسمومیت خون شود.
تخم‌های کوکسیدیوز (اووسیست‌ها) دیواره‌ای بسیار ضخیم دارند و به همین دلیل می‌توانند سال‌ها در محیط زنده بمانند. اووسیست‌ها می‌توانند در برابر بسیاری از ضدعفونی کننده‌ها مقاوم باشند، بنابراین اطمینان حاصل کنید که ضدعفونی کننده شما دارای مجوز در برابر کوکسیدیوز است.
نکته
گونه کوکسیدیایی که مرغ و بوقلمون را آلوده می‌کند متفاوت است. این دو نوع از انگل نمی‌توانند هم مرغ و هم بوقلمون را آلوده کنند اما اگر مرغ و بوقلمون‌ها را در کنار هم نگه دارید، ممکن است شرایط برای گسترش این بیماری در هر دو گونه فراهم شود. علائم این بیماری عبارت است از:
- بی حالی همراه با خمودگی
- پرهای ژولیده
- اسهال آبکی حاوی مخاط باشد
- مرگ ناگهانی
درمان این بیماری به عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری های بوقلمون، استفاده از یک عامل ضد کوکسیدیال برای کنترل کوکسیدیوز همراه با استفاده از آنتی بیوتیک‌ها برای کنترل عفونت‌های باکتریایی ثانویه است.
پیشگیری
تمیز کردن بستر این پرندگان به صورت منظم با استفاده از ضدعفونی‌کننده‌هایی که عامل این بیماری را از بین می‌برند، ضروری است. اضافه کردن کوکسیدیواستات به جیره غذایی جوجه‌های سه هفته‌ای و واکسیناسیون نیز نباید فراموش شود.
بیشتر بخوانید: چیزهایی که باید درباره پرورش بوقلمون گوشتی بدانید
4. نیوکاسل
یکی از رایج‌ترین بیماری‌های پرندگان نیوکاسل است که به مرغداری‌ها و مراکز نگهداری بوقلمون خسارات زیادی وارد می‌کند. این بیماری بیشتر بر روی جوجه‌ها تاثیر گذاشته و باعث مرگ و میر گسترده‌ای می‌شود. بوقلمون با شدت کمتری به این بیماری دچار می‌شود اما هنوز هم باید مراقب آن بود. توجه داشته باشید که این بیماری می‌تواند علت غذا نخوردن بوقلمون‌ها را نیز توجیه کند. علائم این بیماری عبارت است از:
- کم شدن مصرف آب و غذا در گله
- افت تخمگذاری
- باد کردن سر بوقلمون‌ها
- خس خس سینه و علائم تنفسی مانند نفس نفس زدن
- ترشحات بینی
- فلج شدن پاها و بال و پر بوقلمون
- کج شدن سر و گردن
این بیماری درمان موثری ندارد و تنها راه فرار از آن واکسیناسیون و نیز رعایت بهداشت و قرنطینه مناسب است.
5. آنفولانزا
یکی دیگر از بیماری های بوقلمون، آنفولانزا است که علائمی در دستگاه تنفسی و گوارشی پرنده ایجاد می‌کند. این بیماری نیز درمان موثری ندارد و دریافت واکسن به موقع برای پیشگیری از آن، یکی از اصول مهم در پرورش بوقلمون به شمار می‌رود. آنفولانزا یک بیماری بوقلمون در زمستان و فصول سرد به شمار می‌رود اما در فصول دیگر نیز ممکن است رخ دهد.
6. مارک
بیماری مارک به این صورت است که در آن سر و صورت و بدن پرنده دچار تومورهای متعددی می‌شود. این بیماری همراه با علائم تنفسی، ضعف، کوری و عدم تعادل در هنگام راه رفتن پرنده می‌شود. این بیماری با واکسن قابل پیشگیری است.
کریزای عفونی بوقلمون
یکی از بیماری های خطرناک و شایعی که در بین گله بوقلمون ها احتمال بروز آن به شدت وجود دارد، کریزان عفونی بوقلمون ها است. این بیماری در بین بیماری های بوقلمون جزو خطرناک ترین ها به حساب می آید زیرا باعث ورم صورت این پرندگان خواهد شد. هر چند غیر از ورم صورت، می توانید شاهد ناخوشی به سبب خروج ترشحات کف آلود از چشم و بینی پرنده نیز باشید.
در این حالت از بیماری، چشمام پرنده شما بسیار تنگ تر خواهند شد به صورتی که پلک ها به هم چسبیده می شوند. شما می توانید با مشاهده 3 واکنش متوجه بروز بیماری کریزای عفونی در بوقلمون ها شوید. بی قراری، جیغ کشیدن و تکان دادن مکرر سر، 3 نشانه بروز بیماری کریزای عفونی بوقلمون می باشد.
پیشگیری و درمان بیماری کریزای عفونی بوقلمون
در قسمت قبل یکی از بیماری های خطرناک بوقلمون را به شما معرفی کردیم. اما آیا با روش های پیشگیری و درمان بیماری کریزای بوقلمون آشنا هستید؟ ابتدا در خصوص روش های پیشگیری از بیماری کریزای عفونی صحبت خواهیم کرد زیرا همواره پیشگیری از خسارت بهتر از جبران و درمان خسارت ها است. برای پیشگیری از بیماری کریزای عفونی بوقلمون در گله باید قبل از جوجه ریزی در سالن، به خوبی سالن و لوازم درون آن را ضد عفونی کنید.
اما اگر راه پیشگیری را به خوبی انجام نداید و گله شما با شیوع بیماری کریزای عفونی مواجه شد، چند راهکار برای درمان پیش رویتان است. ابتدا باید سالن را به شدت گرم کنید زیرا افزایش تهویه می تواند راه مناسبی برای درمان باشد.
بعد از گرم کردن سالن پیشنهاد میکنیم حتما یک جیره غذایی با کیفیت به همراه مولتی ویتامین و الکترولیت را برای پرندگان تهیه کنید. این را نیز اضافه کنیم که اسپری کردن تتراسایکلین نیز می تواند میزان تلفات وارد شده به گله شما را کاهش دهد و یکی از بهترین روش های درمان بیماری کریزای عفونی بوقلمون است.
استفاده از تجربیات افراد متخصص
حال که اطلاعات لازم در خصوص بیماری های بوقلمون را در این مطلب به دست آوردید و توانستید با چند مورد از شایع ترین بیماری های بوقلمون آشنا شوید، بهتر است به یک مسئله بسیار مهم برای آغاز پرورش بوقلمون نیز توجه داشته باشید. معمولا افرادی که کار پرورش بوقلمون را اغاز می کنند، چندان اشراف کاملی نسبت به تمامی بیماری های بوقلمون، خطرات آن ها و حتی روش های پیشگیری و درمان آن ندارند.
به همین خاطر توصیه می کنیم قبل از اینکه هر اقدامی برای آغاز کار پرورش بوقلمون کنید، ابتدا از افرادی که تجربه و مهارت کافی در این زمینه را دارند چه به صورت حضوری و چه غیر حضوری، مشاوره های لازم را دریافت کنید تا ضمن داشتن آگاهی کافی بتوانید با کمترین خسارت، کسب و کار خود را رونق ببخشید.
سخن آخر
وقتی درباره بیماری های بوقلمون صحبت می‌شود، باید بدانید که رعایت بهداشت بهترین راه برای پیشگیری از آن‌ها است. قرنطینه پرندگان تازه وارد به گله نیز به جلوگیری از این بیماری‌ها کمک زیادی می‌کند. مهمترین عامل برای دور ماندن بوقلمون‌ها از این بیماری‌ها اما واکسیناسیون به موقع و منظم است. زدن واکسن‌های بوقلمون به صورت کامل نگرانی‌های شما برای بیمار شدن گله را به نحو چشمگیری کاهش می‌دهد.
سوالات متداول
کرم بوقلمون سر سیاه یا هیستومونیازیس کوکسیدیوز وغیره
کاهش وزن بی حالی عدم تولید تخم اسهال خفیف
آنفولانزا شایع‌ترین بیماری های بوقلمون چیست؟
علائم دچار شدن بوقلمون‌ها به بیماری کرم بوقلمون چیست؟
مهمترین بیماری بوقلمون در زمستان را نام ببرید؟
