تخممرغ را میتوان ارزانترین و در دسترسترین منبع پروتئین طبیعی دانست. هم آماده کردنش ساده است و هم برای همه مفید است. هم سرشار از ویتامینها و املاح معدنی است و هم پروتئین مورد نیازمان را تامین میکند. تخم مرغ، پس از اینکه انسان یکجا نشینی را آغاز کرد، در طول قرنها، انسانها را سیر کرده است. امروزه اما با صنعتی شدن مرغداریها، بازده تخم گذاری مرغها، از اهمیت ویژهای برخوردار شده است. یکی از مهمترین عوامل موثر در راندمان تولید تخممرغ در مرغداریها، تغذیه مرغهای تخمگذار است. برآوردها نشان میدهد که هزینه خرید جیره غذایی، 70 درصد تمام هزینههای مرغداری را شامل میشود. بنابراین بهینهسازی و بهبود تغذیه مرغ تخمگذار (Feeding laying hens) ، به طور چشمگیری در بازده و سود نهایی واحد تولیدی شما موثر است. در این مقاله میخواهیم تا درباره خوراک مرغ تخمگذار و خصوصیات منحصر به فرد آن بیشتر بدانیم.
حتما بخوانید: آموزش پرورش مرغ تخمگذار + [ ساده و کاربردی ]
نقش تغذیه در تخمگذاری مرغ
مرغهای تخمگذار امروزی، از نوادگان مرغ جنگلی در جنوب شرقی آسیا هستند. مرغهای بالغ جنگلی حدود 12 تخم در سال و فقط در فصل تولید مثل تولید میکردند. اما انتخاب ژنتیکی منجر به تولید مرغی شده است که میتواند تقریبا تا 300 تخم مرغ در سال تولید کرده و بتواند در تمام طول سال نیز تخم گذاری کند. به عنوان یک نتیجه از «انتخاب ژنتیکی» و «بهبود تغذیه» مرغ تخمگذار، آنها در سنین پایینتری تخمگذاری را شروع کرده و تخم مرغهای بزرگتر و بیشتری تولید میکنند. پس درکنار اصلاح ژنتیکی، تغذیه مناسب است که باعث تولید تخممرغ بیشتر در گونههای مرغهای تخمگذار امروزی شده است.
نیازهای اساسی در تغذیه مرغ تخمگذار
شش کلاس مواد مغذی برای زندگی، رشد، تولید تخممرغ و تولید مثل در همه گروههای طیور ضروری است. طبیعت، بیشتر این موارد ضروری را به صورت مرتع و علفزار، حشرات، شن، غلات و دانهها و حتی نور آفتاب تأمین میکند. تغذیه جوجهها و مرغ در محیط داخلی، مسئولیت کامل این نیازها را به عهده متصدی نگهداری از گله گذاشته است.
· آب
پرندگان بدون غذا، بیش از شرایط بیآبی میتوانند زنده بمانند. عدم تأمین مداوم آب شیرین و سالم، مانع رشد طیور میشود. این امر منجر به تولید کمتر تخم مرغ و بدخلقی زودهنگام در گله مرغ تخمگذار میشود.
· پروتئین
این ماده معمولاً گران ترین ماده خوراکی است، اما درصورت استفاده صحیح، نتیجه مطلوبی دارد. پروتئین از منابع حیوانی در تقویت رشد و تولید تخم مرغ، موثرتر از پروتئین موجود در اکثر منابع گیاهی است. غلات به تنهایی از نظر مقدار و نوع پروتئین برای غذای مرغ تخم گذار کافی نیست. سویا و تخم پنبه از منابع پروتئین گیاهی و پودر ماهی، پودر و ضایعات گوشت و لبنیات از منابع پروتئین حیوانی است که در تغذیه مرغ تخمگذار به کار میرود.
· کربوهیدرات
کربوهیدرات از مواد نشاستهای موجود در غلات و دانهها به دست میآید. کربوهیدرات، سوخت و انرژی لازم را برای پرنده، تأمین میکنند. برای تامین کربوهیدرات در خوراک مرغ تخمگذار، از گندم، ذرت و جو استفاده میشود.
· چربی
تقریباً در همه مواد خوراکی، مقداری چربی وجود دارد. چربی اضافی حاصل از روغن ماهی یا گوشت و محصولات ماهی ممکن است باعث ناراحتی گوارشی در پرندگان شود و منجر به اختلالات از جمله تحلیل رفتن چربی شود.
· مواد معدنی
کربنات کلسیم در حضور ویتامین D، بیشتر پوسته تخم مرغ را تشکیل می دهد. کلسیم و فسفر، قسمت عمده استخوان را تشکیل می دهند. کلسیم با اضافه کردن پوسته سنگ آهک یا شن، صدف یا پودر ماهی، استخوان و … به جیره ورنده اضافه میشود.
· ویتامینها
ویتامینها باعث رشد و شادابی پرندگان شده و از ابتلا به انواع بیماریها جلوگیری میکند. به علاوه بعضی دارو ها نیز به خوراک اضافه میشود مانند «کوکسیدیوستات» که برای پیشگیری از بیماری «کوکسیدیوز» به جیره افزوده میشود.
خوراک آماده و تغذیه مرغ تخمگذار
خوراک تجاری مرغ دارای کلیه مواد مغذی به نسبت مناسب برای مرغها هستند. یک رژیم متعادل برای رشد و تولید بهینه لازم است. اگر از رژیم غذایی مناسبی استفاده کنید که نیازهای غذایی گله را برآورده کند، بازده تولید و سود شما بسیار بالاتر خواهد بود. مواد تشکیل دهنده مورد استفاده در انواع مختلف خوراکهای مرغ، مشابه هستند، اما بسته به سن و تخمگذار بودن و یا گوشتی بودن مرغها، نسبتها متفاوت است. مصرف خوراک روزانه یک مرغ به ترکیب رژیم غذایی بستگی دارد. مرغها به طور معمول، میزان خوراک خود را برای تأمین نیازهای انرژی، تنظیم میکنند. با افزایش میزان انرژی یک رژیم غذایی، مقدار مصرف خوراک توسط آنها، کاهش مییابد و بالعکس. دمای محیط نیز در تعیین میزان خوراک گله نقش مهمی دارد. در هوای گرم، مصرف خوراک کاهش می یابد. مصرف خوراک در هوای سرد افزایش می یابد زیرا طیور، مجبور میشوند تا برای تأمین انرژی اضافی مورد نیاز برای حفظ درجه حرارت تنظیم بدن، غذای بیشتری نیز مصرف نمایند.
حتما بخوانید: انتخاب بهترین نژاد مرغ تخمگذار، گامی برای پرورش سود آور
ویژگیهای غذای مرغ تخمگذار چیست؟
هنگامی که مرغها شروع به تخمگذاری میکنند، یعنی در حدود 20 هفتهگی، جیره آنها باید به غذای مخصوص مرغ تخمگذار تبدیل شود. خوراک مرغ تخم گذار، برای مرغهایی که تخمگذار هستند، فرموله میشود. رژیمهای غذایی در اساس یکسان هستند، اما رژیمهایی که برای مرغ گوشتی استفاده میشود، معمولاً کمی پروتئین بیشتری دارند و با ویتامین های اضافی برای رشد مناسب وزنی مرغها، غنی میشوند. اما مرغهای تخمگذار برای پوسته تخم مرغ به مقدار زیادی کلسیم نیاز دارند.
غذای مرغ تخم گذار، برای تامین این نیاز معمولاً حاوی 2.5٪ تا 3.5٪ کلسیم هستند. جوجههای در حال رشد، فقط به 1.2 درصد کلسیم در غذای خود احتیاج دارند زیرا اگر جوجه های در حال رشد با رژیم های غذایی با کلسیم بالا تغذیه کنید، می تواند آسیب کلیوی ایجاد کند. همچنین ممکن است لازم باشد رژیم غذایی مرغهای تخمگذار، با پوسته صدف چرخ شده و یا پودر صدف غنی شود. برخی از مرغ های تخمگذار ممکن است به کلسیم اضافی که پوسته صدف تأمین می کند، نیاز داشته باشند. کیفیت پوسته تخم مرغ را کنترل کنید تا تعیین کنید آیا به پوسته صدف مکمل نیاز دارید یا خیر. اگر مرغها تخمهایی با پوسته نازک یا پوسته هایی تولید کنند که به راحتی ترک میخورد، مکمل پوسته صدف برای رفع این مشکل لازم است. خوراک مرغ تخمگذار باید حداقل 14٪ پروتئین داشته باشند تا تولید مداوم تخم مرغ باکیفیت همیشه ادامه داشته باشد. اما استفاده از غذای مرغ تخمگذار که حاوی 16٪ پروتئین باشد در مرغداریها بیشتر رایج است.
حتما بخوانید: راهکارهای افزایش راندمان تخمگذاری مرغ
نکاتی که باید در تغذیه مرغ تخمگذار رعایت شود
- یک مرغ تخمگذار معمولی، روزانه در حدود 110 گرم خوراک مصرف می کنند.
- میزان پروتئین در خوراک مرغ تخمگذار، 16 درصد و کلسیم بین 2.5 تا 3.5 درصد تنظیم میشود.
- برای مرغها به طور همزمان و ترجیحاً صبح، همه غذا را تأمین کنید.
- همیشه دسترسی به خوراک را بررسی کنید تا مطمئن شوید که همه پرندگان خوراک کافی دارند.